ابوینبغی عباس بن طرخانابوینبغی عباس بن طرخان (م پس از ۲۲۷ هـ)، از شاعران عصر عباسیان در قرن سوم هجری قمری بود. ۱ - معرفی اجمالیابوینبغی عباس بن طرخان، ابن‌ندیم و ابن‌معتز از او با نام ابوینبغی، [۱]
ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۹.
و ابن‌خردادبه با نام ابوتقی یاد کرده‌اند. او در اوایل قرن سوم در بغداد می‌زیست. [۴]
سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۹۷.
وی شاعر عامی‌گرای دوره عباسی بود و شعری یا ترانه‌ای فارسی نیز به وی نسبت داده‌اند که از نظر تاریخ پیدایش شعر فارسی اهمیت بسیار دارد. ابن‌معتز نقل کرده که ابوینبغی شاعری بدزبان، فحّاش و بدیهه‌سرا، و با ابن‌دورقی شاعر معروف، معاصر بود. وی در هر محفل شعر می‌سرود و آبروی دیگران را می‌ریخت. گویند که خلیفه واثق (خلافت ۲۲۷-۲۳۲ هـ) او را با حیله واداشت تا فضل بن مروان را هجو کند که این امر موجب شد که وی را زندانی کنند. او زمانی یحیی بن خالد را نیز در حضور جمعی هجو کرد. با این‌که بزرگان را از باب شوخی و مطایبه هجا می‌گفته، رشید (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ هـ)، امین (خلافت ۱۹۳-۱۹۸ هـ)، مامون (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ هـ) و معتصم (خلافت ۲۱۸-۲۲۷ هـ) را مدح کرده است. به گفته خودش، مدت ده سال متوالی با آل برمک همراه بوده است. ابوعبیدالله مرزبانی گزارشاتی از او در کتابی گردآوری کرده است. ۲ - آثار و تاریخ وفاتاشعار ابوینبغی به قول ابن‌ندیم به ده ورق می‌رسد [۹]
ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۹.
که اینک تنها چهارده بیت از آن برجای مانده است. وی سرانجام در کهن‌سالی در زندان درگذشت. تاریخ دقیق وفات وی معلوم نیست. صفدی مرگ او را در زندان معتصم عباسی پنداشته، ولی ابن‌معتز مرگ او را در زمان حکومت واثق دانسته که دومی از اعتبار بیشتری برخوردار می‌باشد.۳ - پانویس
۴ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۲۳، برگرفته از مقاله «عباس بن طرخان». |